Futbol üzrə ilk dünya çempionatı 1930-cu ildə Uruqvayda keçirilib. Avropadan Cənubi Amerikaya uzun və bahalı səyahətə görə turnirdə yalnız dörd Avropa komandası iştirak edə bilib. Digər iştirakçılardan 7-si Cənubi Amerikadan, 2-si isə Şimali Amerikadan olub.
Həmin dünya çempionatı indiki turnirlə müqayisə edilməyəcək qədər kiçik idi. Elə ilk matçlar tamaşaçılarda o qədər də həyəcan yaratmayıb, bəzən tribunalarda 700-800 azarkeş olub.

Bundan başqa, turnirin əsas stadionu olan “Sentenario” mundialın startında istifadəyə verilib. İki Latın Amerika komandasının finala yüksələcəyi gözlənilirdi. Çünki onların sayı daha çox idi. Lakin finala az qalmış çox gülməli məqam yaşanıb. Elan olunmuş hakim turnirin əsas oyununu idarə etməkdən imtina edib. Təşkilatçılar yeni hakim tapa bilməyiblər. Bu, birdən-birə necə baş verə bilərdi?
Final qarşılaşması Uruqvay və Argentina yığmaları arasında oynanılmalı idi. Matçdan bir gün əvvəl Argentinadan içində azarkeşlər olan gəmi Uruqvayın paytaxtı Montevideoya gəlib. Əminliklə demək olar ki, bu, dünya futbolu tarixinə ilk kütləvi fanat səyahəti kimi düşüb. Bəs hakimin bununla nə əlaqəsi var?

Məsələ burasındadır ki, bu gəmidə son dərəcə aqressiv düşüncəli insanlar olub. Limanda onların böyük hissəsindən soyuq və odlu silahlar müsadirə edilib. Üstəlik, yoxlama zamanı polis hətta bəzi sərnişlərdən bombalar da götürüb. Argentinalılardan ələ keçirilən silahların ümumi sayı 2 min civarında olub. Yəni onlar təkcə şənlənmək üçün deyil, həm də xaos yaratmaq üçün gəliblər. Bu vəziyyətdən xəbər tutan baş hakim matçı idarə etməkdən imtina edib. Görünür, o, öz təhlükəsizliyindən narahat olub.
Ancaq matçın vaxtı yaxınlaşırdı və təşkilatçılar təcili qərar verməli idilər. Ancaq az adam belə bir məsuliyyəti öz üzərinə götürməyə razı olardı. İlk dünya çempionatının finalını idarə etməyə razılıq verən yeganə şəxs belçikalı Con Lanqenus oldu. O, turnirin oyunlarını idarə edən 14 hakimdən biri idi. Amma onun bir şərti var idi – icbari tibbi sığorta. Çünki hər şey ola bilərdi. Yaxşı pul mükafatı alacaq və matçdan dərhal sonra birinci gəmi ilə Avropaya göndəriləcəkdi.

Lanqenus finalı əla idarə etdi. Ancaq bir nüans var idi. Uruqvay 4:2 hesabı ilə qalib gəlmişdi. Yəni Argentinadan gəmi ilə gələn çılğın kütlə də hakimə son dərəcə mənfi münasibət bəsləyirdi. Lakin təşkilatçılar vədlərinə əməl edərək dərhal onu Avropaya göndərdilər. Belə bir yüksək məsuliyyəti üzərinə götürməyə qərar verən belçikalı hakim sağ-salamat vətəninə döndü.
Bəli, siz fotoda olanları təsəvvür etməkdə çətinlik çəkirsiniz. Lanqenus finalı qalstuk və pencəkdə idarə edib. Çünki o vaxtlar adət belə idi. (Publika.az)